Cin ve şeytanların hakikaten mücerred varlıklar oldugunu söylemeyenlere göre şeytanlar ‘’ havai cisimler ‘’ dir.
Bir rivayete göre ‘’ Nari cisim ‘’ oldukları söylenildi. Cinler, gerçekten ateşten yaratılmış varlıklardır. Muhtelif şekillere girebilme gücüne sahiptirler. Yılan,Akrep,köpek,deve,sıgır,koyun,at,katır,eşek,kuş ve insaoglu şekilleri gibi degişik şekillere girebilirler.Cin ve şeytanların akıl ve anlayışları vardır. Zor işlerde çalışabilirler. Süleyman Aleyhisselam için, kaleler,heykeller, havuzlar genişliginde,legenler ve sabit kazanlar yaparlardı.Bu ayet-i kerime ile sabittir:
‘’ Süleyman’a da rüzgar- sabah gidişi bir ay, akşam dönüşü bir ay-, erimiş bakır menbaını da ona sel gibi akıttık. Hem rabbinin izniyle elinin altında cinnilerden de çalışan vardı – onlardan da her kim emrimizden inhiraf ederse, ona sair olan azabını tattırırız-: Onlar ona mıhrablar, timsaller ve havuzlar gibi çanaklar ve sabit kazanlardan her ne isterse yaparlardı. Çalışan ey Davud hanedanı, şükr için çalışın ! Mamafih kullarım içinde şekür olan azdır.’’ ( Sebe -34/12 , 13 )
Cinler mücerred ‘’ arzi ve süfli ‘’ varlıklar oldugunu söyleyenlerin görüşlerine göre, cinlerin bu mücerredligi kütlesi olmayan varlıklardır.Kütlevi olmak gibi bir halleri yoktur.
Gözle görülmeyen varlıklardan ‘’ Ali ve mukaddes ‘’ olanlar cisimlerin tedbirlerinde bulunurlar. Bunlar, mukarrabun ( Allaha yakın ) meleklerdir. ‘’Meşşaiyyun ‘’ alimler bunları ‘’ akıl ‘’ diye isimlendirir.’’ İşrakiyyun ‘’ hükeması ise, onları güçleri yeten yüksek nurlar veya tedbirine baglı varlıklar olarak kabul ederler. Meşşaiyyun bunları, semavi varlıklar diye isimlendirirler. İşrakiyyun, onları müdebbir nurani varlıklar olarak isimlendirirler.
Onların en şereflileri, Hamele-i arş ( arşı yüklenen ) Meleklerdir.Onlar ( Hamele-i arş ) şu an dört melektir. Kıyamet günü sayıları sekiz olacaktır. Sonra Arşın etrafını ziyaret eden Meleklerdir. Sonra Kürsi Melekleridir. Sonra tabaka tabaka göklerin Melekleridir. Yer kürenin geride kalan güzide melekleri, temiz tabiattaki hava vazifeli, sonra zemherir’in melekleri, sonra denız melekleri, sonra dagların, sonra hayvan ve nabatatın cisimlerinde tasarruf eden süfli ruhlardır.
Bunlar, bazen hayırlı şlahi bir ışık olurlar. Bunların Salihlerine cinler denir. Bazen de kötü, bulanık ve şerli olurlar, bunlar da şeytanlardır. Fenari’nin Tefsirinde böyledir.
Meşşaiyyun :
Yürüyen hukema demektir. Aristo ve talebelerine denir. Bilgiyi ‘’ Mükaşefe ‘’ yolu ile talebelerine aktarırdı. Eflatun talebelerini ilmi seviyelerine göre etrafında üç daire şeklinde oturtturur. Kendisi de ortalarına otorur. Bütün talebeleri ona teveccüh eder, hiç konuşmadan mükaşefe yolu ile hocalarına sorularını yöneltir ve hocalarının kalbinden sorunun cevabı onların kalbine gelirdi. Aristo hocasının bu gelenegini terk etti. Aristo İskender-i Rumi’nin veziri oldugu için ilim okutacak zamanı yoktu. Devlet işlerinde Egitim ve ögretime zaman bulamadıgından sabahları işe giderken ve akşamleyin eve dönerken talebeleri at ( hayvan ) üzerinde onunla beraber hem yürür ve hem de ilim tahsil ederlerdi. Onlara da ‘’ Hükema-i Meşşaiyyun ‘’ yürüyen hükema denirdi. ( Teshilü’l – Efkar s.3 )
İşrakiyyun :
Nurlu hükema demektir. Eflatun ve talebelerine denir. Eflatun, talebelerine ilmi mükaşefe yoluyla aktarırdı. Eflatun derse otururdu,talebeleri de mertebelerine göre halka halka daire şeklinde otururlardı. Kalben hocalarına yönelirlerdi. Eflatun kalb yoluyla talebelerinin sordukları sorulara cevap verir ve her talebe derecesine göre ilimden nasibini alırdı. Aristo üçüncü halkada oturan bir talebeydi. Eflatun’un ilmi, Bokrat ve Sokrat yoluyla Lokman Aleyhisselam’a ve Davud Aleyhisselam’a dayanır. ( Teshilü’l – Efkar s.3 )
Yorumlar
Yorum Gönder