Gayret-i ilahiyye

Gayret-i ilahiyye

Gayret-i ilahiyye ne demektir? Gayret kıskançlık ise, Allah kıskanç olur mu?

Gayret, hasetten, kıskançlıktan, çekememekten farklıdır. Gayret, bir kimsede olan hakkına, onun başkasını ortak etmesini istememektir. Mesela, bir kimsenin, hanımıyla başkalarının beraber olmasını istememesi, gayrettir.

İlmini, mal, mevki ele geçirmek, günah işlemek için kullanan din adamından, ilmin gitmesini istemek gayret olur. Malını haramda, zulümde, İslamiyet’i yıkmakta, bid’atleri ve günahları yaymakta kullananın, malının yok olmasını istemek de, haset olmaz, din gayreti olur. Birisinde bulunan kötü, zararlı şeyin gitmesini istemeye de gayret denir. Bir hadis-i şerif meali:

(Allahü teâlâ, mümin kullarına, mümin de, mümine gayret eder.) [Müslim]

Allahü teâlânın gayret etmesi de, kulunun kötü, çirkin şey yapmasına razı olmaması demektir. Kulun vazifesi, dilediğini yapmak değil, Rabbine kulluk etmektir. Onun emirlerine ve yasaklarına uymaktır. Her dilediğini yapmak, Allahü teâlâya mahsustur, yalnız Onun hakkıdır. Kulun kendi dilediğini yapması, günah işlemesi, Allahü teâlânın hakkına ortak olmak olur. Mesela zina etmek Allahü teâlânın hakkını çiğnemek olur. İki hadis-i şerif meali:

(Kulunun zinasına gazaplanmakta Allah’tan gayretlisi yoktur.) [Buhari]

(Allahü teala, gayretinin çokluğundan dolayı zinayı yasakladı.) [Buhari]

Kulun da kendi yakınlarına gayret etmesi kıskançlık değil, takdir edilecek bir haldir. Bir hadis-i şerif meali:

(Namus gayreti imandandır.) [Deylemi]

Allahü teâlânın sevdiği ve sevmediği kullarına gayret etmesi çok vaki olmuştur. Birkaç örnek verelim:

1- Davud aleyhisselam, dua ederken, (Ya Rabbi! Evlatlarımdan birkaçının namaz kılmadığı, hiçbir gece yoktur ve oruç tutmadığı hiçbir gün geçmemiştir) demişti. Buna karşılık Allahü teâlâ, (Ben dilemeseydim, kuvvet ve imkân vermeseydim, bunların hiçbiri yapılamazdı) buyurdu. Davud aleyhisselamın bu sözü gayret-i ilahiyyeye dokundu, tarih kitaplarında yazılı olan sıkıntıların başına gelmesine sebep oldu.

2- Yusuf aleyhisselamın, (Sultanın yanında benim ismimi söyle!) demesi gayret-i ilahiyyeye dokunarak, senelerce zindanda kalmasına sebep oldu.

3- İbrahim aleyhisselamın, oğlu İsmail aleyhisselamın dünyaya gelmesine sevinmesi, gayret-i ilahiyyeye dokunarak, bunu kurban etmesi emrolundu.

4- İmam-ı Rabbani hazretlerinin büyüklüğüne inanmayanlardan biri, onun bir talebesini yemeğe davet etti. Yemekte, İmam-ı Rabbani hazretlerini kötüledi. Talebenin canı çok sıkılıp yemekten kalkacağı sırada, gayret-i ilahiyyeden o kişinin azaları felç oldu. (M. Ahmediyye)

5- Bir hadis-i şerif meali de şöyledir:

(Önceki ümmetlerde, kibirli birinin eteklerini yerde sürüyerek yürümesi gayret-i ilahiyyeye dokunarak yer bunu yuttu.) [Berika]